5 nguyên tắc chọn nghề và 6 sai lầm cần tránh

.

GD&TĐ - PGS.TS Trần Thành Nam - Chủ nhiệm Khoa Các khoa học giáo dục, Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) chia sẻ về 5 nguyên tắc chọn nghề và 6 sai lầm cần tránh khi chọn ngành, chọn trường.

Thí sinh tham dự ngày hội tư vấn tuyển sinh, hướng nghiệp 2022. Ảnh: Internet

Tại Chương trình Tư vấn hướng nghiệp - tuyển sinh năm 2022 do Trung tâm Hỗ trợ đào tạo và Cung ứng nhân lực (Bộ GD&ĐT) tổ chức; PGS.TS Trần Thành Nam - Chủ nhiệm Khoa Các khoa học giáo dục, Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) thông tin:

Kết quả khảo sát 1.400 học sinh năm 2020 cho thấy, có 40% học sinh đã xác định hướng nghề lựa chọn nhưng vẫn mơ hồ và chưa hiểu rõ hết về nghề; 25% học sinh không thống nhất được với cha mẹ về nghề đã lựa chọn; 30% học sinh còn băn khoăn hoặc chưa chọn được 1 nghề để theo đuổi; 5% học sinh đã chọn định hướng được nghề nhưng không phù hợp với bản thân.

Cũng trong năm 2020, nhóm của PGS Trần Thành Nam khảo sát trực tuyến 459 cựu học sinh đang du học ở Mỹ. Kết quả, 18,64% chưa xác định được chuyên ngành theo học; 22,03% lựa chọn đúng sở trường; 44,07% chọn ngành kinh tế.

Từ thực tế, PGS Trần Thành Nam nhận thấy, cha mẹ có 8 sai lầm khi định hướng nghề nghiệp cho con như: thiếu tôn trọng mong muốn của con; áp đặt với suy nghĩ “còn nhỏ, chưa biết gì”; coi trọng hình thức nghề hơn giá trị nghề; bỏ mặc, không quan tâm định hướng nghề; sắp đặt toàn bộ lộ trình cho con; hướng nghề không căn cứ vào khả năng của con; sử dụng tài chính để giúp con có việc làm; chú ý cơ hội xin việc hơn là cơ hội phát huy sở trường.

PGS Trần Thành Nam (bên phải) tại Chương trình Tư vấn hướng nghiệp - tuyển sinh năm 2022

PGS Trần Thành Nam khuyến nghị: thí sinh nên tuân thủ 5 nguyên tắc chọn nghề như: chọn nghề phù hợp với sở thích và hứng thú của bản thân; không nên chọn nghề mà bản thân không đủ điều kiện đáp ứng; chỉ chọn nghề khi đã có hiểu biết đầy đủ về nghề (điều kiện, môi trường, tính chất, khó khăn, thách thức…); không chọn nghề mà xã hội không có nhu cầu; chọn nghề đáp ứng được những giá trị mà bản thân coi là quan trọng và có ý nghĩa.

Theo PGS Trần Thành Nam, thị trường đang cần lao động trình độ cao đẳng khoảng trên 18%; lao động trình độ từ ĐH trở lên là 15,42%; lao động qua đào tạo là 25,36%; lao động có trình độ sơ cấp nghề và công nhân kỹ thuật lành nghề là 10,31%. Riêng đối với lao động có trình độ trung cấp, thị trường lao động đang cần số lượng lớn nhất là 30,52%.

Trong khi đó, trình độ của người đi tìm việc dường như đang có độ vênh nhất định. Ví dụ: lao động có trình độ ĐH trở lên đi tìm việc chiếm tới trên 66%; trình độ trung cấp chỉ chiếm trên 6%; trình độ cao đẳng là trên 16%.

PGS Trần Thành Nam chỉ ra 6 sai lầm của học sinh khi chọn ngành gồm: dựa vào duy nhất năng lực học tập; chọn nghề theo trào lưu; chọn nghề vì lý do kinh tế; chọn nghề được xã hội trọng vọng; dành ít thời gian để tìm hiểu nghề nghiệp; tư tưởng học gì cũng được miễn là đại học.

 

Từ khóa