6 kỹ năng sinh viên cần có trong môi trường số

GD&TĐ - TS.NGƯT Phạm Xuân Khánh – Bí thư Đảng bộ, Chủ tịch Hội đồng trường, Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội nhấn mạnh các kiến thức, kỹ năng SV cần trang bị để sẵn sàng thích ứng với môi trường chuyển đổi số.

Sinh viên Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội. Ảnh: NVCC.

Những sinh viên có đầu vào cao nên chọn vào đại học

- Để có những sinh viên ưu tú thì đầu vào phải cao, ông có lo ngại khi những sinh viên xuất sắc thường chọn vào đại học chứ không theo học cao đẳng?

- Tôi hoàn toàn không lo ngại mà rất vui mừng khi những sinh viên xuất sắc chọn vào đại học. Mà tôi thực sự lo ngại về thực trạng bất cập cơ cấu trình độ, cơ cấu ngành nghề của lực lượng lao động Việt Nam, đó là tình trạng “thừa thầy, thiếu thợ”. Thị trường lao động đang rất thiếu nhiều kỹ thuật viên, công nhân lành nghề. Trong khi rất nhiều kỹ sư, cử nhân ra trường lại không có công ăn việc làm, phải làm trái nghề, thậm chí lao động chân tay.

Đối với Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội, mặc dù đầu vào là sự lựa chọn cuối cùng nhưng qua quá trình đào tạo, đầu ra được thị trường chấp nhận. Thực tế đến nay các doanh nghiệp, công ty đều phản hồi tốt về chất lượng đầu ra của sinh viên của chúng tôi.

Là một giảng viên với hơn 30 năm kinh nghiệm quản lý, giảng dạy cả trong hai hệ thống giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp, tôi nhận thấy rằng khi người học được học tập, rèn luyện trong môi trường vừa với sức mình sẽ tự phát huy được phẩm chất, năng lực của bản thân.

Những sinh viên có đầu vào cao nên chọn vào đại học. Đó là môi trường nghiên cứu, hàn lâm giúp sinh viên phát huy tốt nhất tư duy, trí tuệ của mình để sau khi ra trường trở thành những “đầu tàu”, “máy cái”. Họ sẽ là những nhà phát minh, sáng chế, nghiên cứu phát triển hoặc các nhà quản lý tài ba.

Tất nhiên, từ thực tiễn ở Trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội có không ít sinh viên có đầu vào thấp, không đủ điểm để vào đại học. Nhưng khi lựa chọn nhà trường, với mục tiêu học nghề, được thầy cô truyền lửa, đã nhanh chóng thích nghi và đã khởi nghiệp thành công ngay khi chưa rời ghế trường. Nhiều em ra trường đã có những bước tiến dài vì đã chọn cho mình một con đường đi phù hợp với hoàn cảnh, sức học. Nên không nhất thiết cứ phải học đại học mới vào đời thành công mà điều quan trọng nhất là tìm được một ngành học phù hợp với chính mình.

Thiết nghĩ, đó là do định hướng đúng kết hợp môi trường học tập và rèn luyện như có đầy đủ máy móc trang, thiết bị trong các trường nghề. Cùng với sự hướng dẫn tận tình của giảng viên, học đến đâu được thực hành đến đó, kích thích sự tò mò, suy nghĩ, sáng tạo, giúp các em phát huy được tố chất, bản năng gốc của mình.

Thông qua quá trình đào tạo, các em tích luỹ được kiến thức căn bản, từng bước hình thành và hoàn thiện kỹ năng nghề nghiệp và nhận thức được sự quan trọng của kỹ năng nghề. Từ đó, giúp các em tự tin lập thân, lập nghiệp thành công, khẳng định được mình trong cuộc sống.

Học tập và rèn luyện để sớm hình thành 6 kỹ năng

- Theo ông ngoài những kiến thức chuyên môn, ngoại ngữ trong trường, sinh viên cần học tập và tích luỹ thêm những kỹ năng gì khi để có thể làm việc hiệu quả trong môi trường chuyển đổi số?

- Đối với sinh viên, muốn sau này trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước trong thời đại 4.0 các em cần học tập và rèn luyện để sớm hình thành 6 kỹ năng.

Kỹ năng nghiên cứu độc lập, khả năng tự học: Đây là kỹ năng rất quan trọng bởi vì ngoài những kiến thức trên lớp do giảng viên truyền đạt, các em cần tham khảo, nghiên cứu tài liệu để tự nâng cao, hoàn thiện kiến thức của mình trong bối cảnh khoa học và công nghệ phát triển rất nhanh hiện nay. Điều này sẽ giúp kể cả khi rời nhà trường các em cũng có thể tự học để nâng cao trình độ chuyên môn.

Kỹ năng tư duy sáng tạo: Đây là một trong những kỹ năng quan trọng nhất. Bởi, sau khi ra trường, các doanh nghiệp rất cần nhân sự có khả năng sáng tạo để tạo ra sản phẩm mới, dịch vụ mới và quy trình mới để giảm chi phí và tăng khả năng cạnh tranh.

Kỹ năng khai thác và sử dụng công nghệ thông tin: Rất nhiều các doanh nghiệp và tổ chức hiện nay đang trong quá trình chuyển đổi số, quá trình này phụ thuộc phần lớn vào việc sử dụng, khai thác hệ thống CNTT. Do đó, sinh viên cần phải thành thạo kỹ năng sử dụng máy tính và các thiết bị số hóa để có thể sử dụng, tương tác với môi trường làm việc trong thời đại 4.0.

Khả năng cập nhật kiến thức mới: Đây là kỹ năng rất cần đối với sinh viên, vì hiện nay khoa học và công nghệ thay đổi rất nhanh chóng với các nghiên cứu mới, phát triển mới, và có thể được phổ biến rất nhanh chóng trên Internet. Kiến thức mà các em học ở trường có thể nhanh chóng trở nên lỗi thời. Do đó, khả năng cập nhật kiến thức mới là kỹ năng quan trọng mà sinh viên cần có trong thời đại 4.0.

Kỹ năng giao tiếp: Ngoài các kỹ năng giao tiếp truyền thống như đọc, nói và viết mạch lạc, rõ ràng; kỹ năng ngoại ngữ, các em sinh viên cần bổ sung thêm kỹ năng giao tiếp trên mạng xã hội. Cần biết cách thông qua Internet để tiếp cận với nhiều người để thu thập và trao đổi thông tin.

Kỹ năng làm việc theo nhóm: Kỹ năng này rất cần thiết để sinh viên có thể biết cách hợp tác, phối hợp để hoàn thành nhiệm vụ học tập và sớm hình thành tác phong cần thiết này khi làm việc trong các doanh nghiệp, tổ chức. Điều này rất có ý nghĩa trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hiện nay. Bởi môi trường học tập và công tác có thể phân tán, từ xa, sinh viên có thể phải cách xa thầy cô và bạn cùng lớp học.